Kindmoeders, realiteit in ontwikkelingslanden

Enkele cijfers:

- Eén tiener op vijf is zwanger voor ze meerderjarig is, twee miljoen van hen is moeder vóór ze 14 jaar is.

- Het risico op moedersterfte bij moeders jonger dan 15 jaar is beduidend hoger dan bij moeders tussen 20 en 24 jaar.

- Elk jaar zetten 16 miljoen meisjes tussen 15 en 19 jaar een kind op de wereld. Ongeveer 1 miljoen meisjes is jonger dan 15 jaar.

- Complicaties tijdens de zwangerschap en bevalling zijn de tweede doodsoorzaak bij meisjes tussen 15 en 19 jaar.

- Elk jaar ondergaan drie miljoen meisjes tussen 15 en 19 jaar een onveilige abortus.

Omstandigheden

Hoewel sommige tieners bewust een kind op jonge leeftijd krijgen, is dit niet het geval voor veel jonge vrouwen in ontwikkelingslanden. De meesten van hen leven in arme, landelijke gebieden en zijn spijtig genoeg nauwelijks opgeleid.

In sommige landen komen buitenechtelijke zwangerschappen vaak voor. Paradoxaal genoeg bezwijken jonge meisjes vaak aan de druk om jong te trouwen, maar ook om jong kinderen te krijgen, eens ze getrouwd zijn.

Bovendien weten sommige tieners niet hoe ze een zwangerschap kunnen voorkomen; seksuele voorlichting is in veel landen onbestaande. Verschillende factoren spelen een rol: de schaamte om anticonceptie te gebruiken, de hoge prijs van deze anticonceptie en in sommige gevallen, de moeilijkheid om ze te vinden of ze te verkrijgen.

Maar de meest verontrustende factor is ongetwijfeld dat deze meisjes niet altijd in staat zijn om ongewenste seks te weigeren of aan de dwang te weerstaan. En in het algemeen gebeuren deze seksuele betrekkingen onbeschermd.

De gevolgen voor de gezondheid

Het effect dat tienerzwangerschappen op de gezondheid van de moeders heeft, is een van de belangrijkste gevolgen.

Volgens UNICEF heeft een zwangerschap voor de leeftijd van 20 jaar ernstige gevolgen voor moeder en kind. Hoe vroeger de zwangerschap, hoe groter het risico op complicaties tijdens de bevalling en op vroeggeboorte. Maar er zijn verder ook verhoogde risico's op ondergewicht, sterfte binnen een jaar na de geboorte of ontwikkelingsstoornissen. De gezondheid van die tienermeisjes is duidelijk in gevaar, omdat hun lichaam eenvoudigweg nog niet klaar is voor een zwangerschap. Of ze nu getrouwd zijn of niet.

Daarnaast heeft men nog de onveilige abortussen. Zij zijn de directe doodsoorzaak van veel tienermeisjes en veroorzaken allerlei verwondingen bij een nog groter aantal van hen. Verontrustend is dat het merendeel van deze onveilige abortussen wordt uitgevoerd door mensen zonder opleiding en in onhygiënische omstandigheden.

Voor UNICEF is het tijd voor actie! Volgens de organisatie is het cruciaal dat jongeren toegang krijgen tot seksuele voorlichting en reproductieve gezondheidszorg.

Ander gevolg: HIV/AIDS bedreigt nog altijd kinderen en tieners

Het aantal AIDS-doden bij adolescenten van 15 tot 19 jaar blijft toenemen. In 2015 werden in deze leeftijdsgroep gemiddeld 29 nieuwe infecties per uur opgetekend.

UNICEF is terecht bezorgd om de verwachte stijging de komende jaren binnen deze leeftijdsgroep. Het totale aantal infecties zou blijven stijgen.

In 2015 waren 3 op 4 nieuwe besmettingen tienermeisjes.

Onderwijs, een cruciale kwestie

Een ander alarmerend feit, en op zijn minst zorgwekkend, is dat een vroege zwangerschap ook de persoonlijke ontwikkeling van een jonge vrouw belemmert, omdat het haar kansen op studeren en het vinden van een goede baan verkleint.

Maar er zijn ook economische en sociale gevolgen aan verbonden. Deze zwangerschappen kunnen een kost teweegbrengen voor het land, als gevolg van het mislopen van een deel van het jaarlijks inkomen dat de jonge vrouw had kunnen krijgen indien ze niet zwanger was geweest op vroege leeftijd.

Kinderen van tienermoeders lopen op hun beurt het risico op armoede, gebrek aan zorg en instabiliteit; problemen die van de ene generatie op de andere worden doorgegeven.

Volgens de UNFPA lopen de best opgeleide meisjes minder kans om zwanger te raken: ""Onderwijs bereidt hen voor op de arbeidsmarkt en op de kans om in hun eigen levensonderhoud te voorzien, het verhoogt hun gevoel van eigenwaarde, het verhoogt hun status binnen hun gezin en hun gemeenschap en het leert hen om makkelijker hun mening te uiten over zaken die hen aanbelangen."" Onderwijs vermindert bovendien de kans op vroege, ongewenste huwelijken en vertraagt aanzienlijk het moment van de voortplanting.

Is toegang tot onderwijs de sleutel? Veel organisaties zoals UNICEF zijn er in ieder geval dagdagelijks mee bezig om onderwijs voor jonge vrouwen in ontwikkelingslanden toegankelijker te maken.

Om deze moeders in nood te helpen om gezonde kinderen te krijgen of gewoon om een beter leven te hebben, kunnen jullie de acties van UNICEF steunen door een UNICEF-geboortelijst te openen. Zo delen jullie dus jullie geluk met de kinderen van de wereld en geven jullie hen een kans op een betere toekomst. Meer info op action.unicef.be